دلایل شل شدن اهرم ترمز دستی و نحوه تنظیم آن

دلایل شل شدن اهرم ترمز دستی و نحوه تنظیم آن: آموزش کامل با نکات طلایی

ترمز دستی یا ترمز پارک یکی از اجزای مهم سیستم ترمز خودرو است که برای تثبیت خودرو در حالت ایستاده به کار می‌رود. یکی از مشکلات رایج که بسیاری از رانندگان با آن مواجه می‌شوند، شل شدن اهرم ترمز دستی است. این مشکل نه تنها می‌تواند ایمنی خودرو را به خطر بیندازد، بلکه در طول زمان باعث سایش بیش از حد سیستم ترمز می‌شود. در این مقاله به بررسی جامع دلایل شل شدن ترمز دستی، روش‌های تنظیم آن و نکات نگهداری می‌پردازیم.

1. ترمز دستی چیست و چگونه کار می‌کند؟

ترمز دستی، که با نام‌های "ترمز پارک" یا "ترمز اضطراری" نیز شناخته می‌شود، یک سیستم مکانیکی است که به‌صورت مستقل از ترمز پایی عمل می‌کند. این سیستم از یک اهرم (یا دکمه در خودروهای جدید) تشکیل شده که با کابل یا سیستم الکترونیکی به چرخ‌های عقب خودرو متصل است. وقتی اهرم کشیده می‌شود، کابل‌ها سفت شده و کفشک‌های ترمز یا کالیپرها فعال می‌شوند تا چرخ‌ها را قفل کنند.

2. دلایل اصلی شل شدن ترمز دستی

شل شدن اهرم ترمز دستی معمولاً به دلایل زیر اتفاق می‌افتد:

2.1 کشیده شدن بیش از حد کابل

کابل ترمز دستی با گذر زمان و استفاده مکرر، کش می‌آید و خاصیت اولیه خود را از دست می‌دهد.

2.2 فرسودگی کفشک‌های ترمز عقب

اگر کفشک‌ها یا لنت‌های ترمز عقب فرسوده شده باشند، فاصله بین آن‌ها و دیسک یا کاسه بیشتر شده و در نتیجه ترمز دستی نیاز به کشش بیشتر پیدا می‌کند.

2.3 تنظیم نبودن اتوماتیک (در برخی خودروها)

برخی خودروها دارای سیستم تنظیم اتوماتیک هستند که در صورت خرابی، باعث شل شدن اهرم می‌شود.

2.4 خرابی قطعات داخلی اهرم

گاهی اوقات خرابی در ضامن‌ها، قفل‌گیرها یا بوش‌های داخلی اهرم ترمز دستی باعث عملکرد نادرست و شل شدن آن می‌شود.

2.5 زنگ‌زدگی یا گیر کردن کابل‌ها

در مناطق مرطوب یا خودروهایی که کمتر استفاده می‌شوند، کابل‌ها ممکن است زنگ بزنند یا گیر کنند.

3. علائم شل شدن ترمز دستی

• حرکت خودرو در سراشیبی با وجود کشیدن ترمز دستی
• تعداد کلیک‌های زیاد هنگام کشیدن اهرم
• بالا آمدن بیش از حد اهرم
• احساس سستی یا عدم مقاومت در هنگام کشیدن ترمز دستی
• روشن شدن چراغ هشدار ترمز دستی در برخی خودروها

4. نحوه تنظیم ترمز دستی در انواع خودروها

تنظیم ترمز دستی ممکن است در داخل کابین یا زیر خودرو انجام شود، بسته به نوع سیستم.

4.1 تنظیم ترمز دستی مکانیکی (با کابل)

ابزار مورد نیاز:

• آچار بکس یا پیچ‌گوشتی
• جک و خرک
• چراغ قوه
• دستکش

مراحل:

1. خودرو را روی سطح صاف پارک کرده و چرخ‌های جلو را با بلوک ثابت کنید.
2. خودرو را بالا ببرید و چرخ‌های عقب را جدا کنید.
3. کابل ترمز دستی را پیدا کنید؛ معمولاً در نزدیکی کاسه ترمز یا در امتداد شاسی خودرو است.
4. مهره تنظیم کابل را سفت کنید تا کابل کشیده شود.
5. اهرم را تست کنید تا ارتفاع مناسب داشته باشد (معمولاً 5 تا 7 کلیک).
6. چرخ‌ها را ببندید و خودرو را پایین بیاورید.

4.2 تنظیم از داخل خودرو (زیر کنسول وسط)

1. پوشش اطراف اهرم ترمز دستی را باز کنید.
2. پیچ تنظیم که معمولاً زیر اهرم قرار دارد را بچرخانید.
3. با هر چرخش، مقاومت اهرم را تست کنید.
4. پس از تنظیم، پوشش را برگردانید.

4.3 خودروهای با ترمز دستی الکترونیکی

در این خودروها تنظیم توسط دستگاه دیاگ انجام می‌شود و بهتر است به تعمیرگاه تخصصی مراجعه شود.

5. ابزارهای مورد نیاز برای تنظیم

• جک و خرک برای بالا بردن ایمن خودرو
• آچار یا بکس برای باز و بست مهره‌ها
• چراغ قوه برای دید بهتر
• دستکش کار
• اسپری ضد زنگ در صورت نیاز

6. نکات مهم در نگهداری ترمز دستی

• هر 6 ماه یک‌بار عملکرد ترمز دستی را بررسی کنید.
• در زمستان از کشیدن طولانی‌مدت ترمز دستی پرهیز کنید (خطر یخ‌زدگی کابل).
• از تمیز بودن قطعات داخلی و کابل‌ها مطمئن شوید.
• هنگام شست‌وشوی زیر خودرو، به وضعیت کابل ترمز توجه داشته باشید.
• هنگام تعویض لنت‌های عقب، تنظیم ترمز دستی را نیز بررسی کنید.

7. سوالات متداول

آیا شل بودن ترمز دستی خطرناک است؟

بله، زیرا ممکن است خودرو در شیب حرکت کند یا ترمز دستی به‌درستی عمل نکند.

ترمز دستی باید چند کلیک داشته باشد؟

معمولاً بین 5 تا 7 کلیک. بیشتر از آن نشان‌دهنده شل بودن یا نیاز به تنظیم است.

آیا می‌توان ترمز دستی را در خانه تنظیم کرد؟

بله، در صورتی که دانش فنی و ابزار مناسب داشته باشید. اما برای خودروهای جدید توصیه می‌شود به تعمیرگاه مراجعه شود.

8. جمع‌بندی

شل شدن اهرم ترمز دستی یکی از مشکلات رایجی است که اگر به موقع تشخیص داده و رفع نشود، می‌تواند ایمنی خودرو را تهدید کند. با شناخت دلایل، علائم و روش‌های تنظیم این مشکل، می‌توان از هزینه‌های اضافی و خطرات احتمالی جلوگیری کرد. اگر احساس می‌کنید ترمز دستی شما درست عمل نمی‌کند، هرچه زودتر اقدام به بررسی و تنظیم آن نمایید.