چرا فشار روغن موتور کم می‌شود؟ نقش اویل پمپ و راه‌حل‌ها

چرا فشار روغن موتور کم می‌شود؟ نقش اویل پمپ و راه‌حل‌ها

فشار روغن موتور یکی از مهم‌ترین شاخص‌ها در سلامت عملکرد خودرو است. کاهش فشار روغن به معنای کاهش جریان روان‌کننده در موتور است که می‌تواند سبب افزایش دما، سایش قطعات، و حتی قفل شدن کامل موتور شود. این مشکل در صورت بی‌توجهی، هزینه‌های سنگینی برای تعمیر موتور به همراه دارد. در این مقاله، دلایل کاهش فشار روغن، نقش کلیدی اویل پمپ در سیستم روغن‌کاری و راه‌حل‌های تخصصی رفع این مشکل بررسی می‌شود.

اهمیت فشار روغن موتور

روغن موتور وظیفه دارد تا اصطکاک بین قطعات متحرک موتور را کاهش دهد، دما را کنترل کند و از زنگ‌زدگی قطعات جلوگیری نماید. برای انجام این وظایف، روغن باید تحت فشار مناسب در مسیرهای داخلی موتور جریان یابد. اگر فشار کافی وجود نداشته باشد، روغن به بخش‌های بالایی موتور نمی‌رسد و این موضوع باعث افزایش اصطکاک و آسیب به یاتاقان‌ها و میل‌لنگ می‌شود.

دلایل کاهش فشار روغن موتور

1. کاهش سطح روغن در کارتل

یکی از اصلی‌ترین دلایل افت فشار روغن، کم شدن سطح روغن در کارتل است. در صورت پایین آمدن سطح روغن، اویل پمپ قادر به پمپاژ صحیح نخواهد بود. دلایل کم شدن روغن شامل نشتی از کاسه‌نمدها، سوختن روغن در اثر خرابی رینگ‌های پیستون و یا تبخیر روغن در دمای بالا است.

راه‌حل: بررسی منظم سطح روغن با گیج اندازه‌گیری و افزودن روغن با کیفیت مناسب و استاندارد کارخانه سازنده.

2. خرابی یا ضعف اویل پمپ

اویل پمپ قطعه‌ای حیاتی در سیستم روغن‌کاری است. این پمپ با ایجاد فشار مناسب، روغن را از کارتل به تمام بخش‌های موتور می‌فرستد. در صورت خرابی چرخ‌دنده‌ها، گرفتگی مسیر یا کاهش کارایی پمپ، فشار روغن افت می‌کند.

راه‌حل: بررسی تخصصی عملکرد اویل پمپ و در صورت خرابی، تعویض آن با نمونه اصلی یا OEM توصیه‌شده توسط سازنده خودرو.

3. گرفتگی یا خرابی فیلتر روغن

فیلتر روغن نقش مهمی در پاکسازی روغن از ذرات و آلودگی دارد. اگر این فیلتر مسدود یا بی‌کیفیت باشد، جریان روغن کاهش یافته و فشار پایین می‌آید.

راه‌حل: تعویض فیلتر روغن در هر سرویس دوره‌ای و استفاده از فیلتر استاندارد باکیفیت بالا.

4. استفاده از روغن موتور نامناسب

انتخاب روغن با گرانروی اشتباه یکی از عوامل مهم افت فشار روغن است. روغن بیش از حد رقیق نمی‌تواند در دمای بالا فشار کافی را حفظ کند و روغن غلیظ هم باعث افزایش فشار و کاهش جریان در دمای پایین می‌شود.

راه‌حل: استفاده از روغن با ویسکوزیته مناسب مانند 5W-30 یا 10W-40 بر اساس توصیه دفترچه خودرو.

5. یاتاقان‌های فرسوده

فرسودگی یاتاقان‌های میل‌لنگ و میل‌سوپاپ باعث افزایش خلاصی بین قطعات و نشت روغن از مسیرهای روغن‌کاری می‌شود. در نتیجه فشار روغن کاهش پیدا می‌کند و موتور در معرض سایش قرار می‌گیرد.

راه‌حل: بازدید تخصصی یاتاقان‌ها و در صورت فرسودگی، تعویض آن‌ها در تعمیرگاه معتبر.

6. نشتی در سیستم روغن‌کاری

نشتی روغن از محل‌هایی مانند واشر سرسیلندر، اویل پمپ، کاسه‌نمدها یا فیلتر روغن می‌تواند موجب افت فشار شود.

راه‌حل: بررسی دقیق موتور از نظر نشتی و رفع آن با استفاده از واشرها و قطعات اصلی.

7. خرابی سنسور فشار روغن

در برخی مواقع، کاهش فشار واقعی نیست و فقط به دلیل خرابی سنسور یا سوئیچ فشار روغن چراغ هشدار روشن می‌شود.

راه‌حل: تست سنسور فشار روغن با دستگاه دیاگ و در صورت خرابی، تعویض سریع آن.

نقش اویل پمپ در سیستم روغن‌کاری موتور

اویل پمپ یکی از قطعات کلیدی موتور است که با استفاده از چرخ‌دنده‌ها یا روتور، روغن را از کارتل مکیده و به مجاری روغن‌کاری ارسال می‌کند. این پمپ وظیفه دارد فشار پایدار روغن را در همه حالت‌های کاری موتور (درجا، دور بالا یا بار سنگین) حفظ کند.

انواع اویل پمپ شامل:

• اویل پمپ دنده‌ای: متداول‌ترین نوع در خودروهای سواری
• اویل پمپ روتوری: دقت بالا و صدای کم
• اویل پمپ پره‌ای: بیشتر در خودروهای صنعتی و سنگین

خرابی اویل پمپ به سرعت باعث افت فشار روغن و بروز خسارت جدی به موتور می‌شود.

نحوه تشخیص افت فشار روغن

برای تشخیص واقعی افت فشار، استفاده از گیج فشار روغن ضروری است. این ابزار مقدار واقعی فشار را در سیستم اندازه‌گیری کرده و تفاوت آن با مقدار استاندارد را مشخص می‌کند.

میزان نرمال فشار روغن معمولاً بین 20 تا 60 psi است و بسته به نوع موتور و دمای کاری متفاوت است.

راه‌حل‌های افزایش فشار روغن موتور

1. بررسی سطح روغن و افزودن روغن باکیفیت و استاندارد
2. تعویض فیلتر روغن در هر سرویس دوره‌ای
3. اطمینان از عملکرد صحیح اویل پمپ
4. استفاده از روغن موتور مناسب با گرانروی توصیه‌شده
5. رفع نشتی‌های احتمالی از بخش‌های مختلف موتور
6. تعویض یاتاقان‌های فرسوده در زمان مناسب

پیامدهای نادیده گرفتن افت فشار روغن

بی‌توجهی به افت فشار روغن موتور می‌تواند پیامدهای جدی به همراه داشته باشد. سایش شدید قطعات، خرابی یاتاقان‌ها، افزایش حرارت و در نهایت قفل شدن موتور از نتایج مستقیم کمبود فشار روغن هستند. در بسیاری از موارد، بی‌توجهی به چراغ هشدار روغن موجب نیاز به تعویض کامل موتور می‌شود.

جمع‌بندی

کاهش فشار روغن موتور نشانه‌ای جدی از وجود نقص در سیستم روغن‌کاری است. عواملی مانند خرابی اویل پمپ، کاهش سطح روغن، گرفتگی فیلتر و فرسودگی یاتاقان‌ها از دلایل اصلی این مشکل هستند. با انجام سرویس منظم، استفاده از روغن و فیلتر استاندارد و بررسی سلامت اویل پمپ می‌توان از بروز خسارت‌های سنگین جلوگیری کرد. رسیدگی به فشار روغن موتور، یکی از کلیدی‌ترین اقدامات برای افزایش طول عمر موتور و حفظ کارایی خودرو است.