چرا چراغ روغن روشن می‌شود؟ نقش سنسور فشار روغن و راه‌حل‌ها

چرا چراغ روغن روشن می‌شود؟ نقش سنسور فشار روغن و راه‌حل‌ها

چراغ روغن یکی از حیاتی‌ترین چراغ‌های هشدار در صفحه کیلومتر خودرو است که روشن شدن آن می‌تواند از یک هشدار ساده تا علامتی جدی برای خرابی موتور باشد. در واقع روشن شدن این چراغ به معنای افت فشار روغن یا وجود اختلال در سیستم روان‌کاری موتور است. اما دلیل اصلی روشن شدن چراغ روغن چیست؟ نقش سنسور فشار روغن در این میان چه اهمیتی دارد و چگونه می‌توان مشکل را برطرف کرد؟ در ادامه به‌صورت دقیق و فنی بررسی می‌کنیم.

اهمیت سیستم روان‌کاری و چراغ هشدار روغن

سیستم روغن‌کاری موتور وظیفه دارد تمامی قطعات متحرک داخلی مانند میل‌لنگ، میل‌سوپاپ، پیستون‌ها و یاتاقان‌ها را به‌طور مداوم در لایه‌ای از روغن نگه دارد تا اصطکاک و دما کاهش پیدا کند.

در صورتی که فشار روغن کافی نباشد یا گردش آن مختل شود، این قطعات در مدت کوتاهی دچار سایش، قفل شدن و حتی سوختن می‌شوند. چراغ روغن در واقع به‌عنوان یک سیستم هشدار اولیه طراحی شده تا از بروز آسیب‌های جدی جلوگیری کند.

مهم‌ترین دلایل روشن شدن چراغ روغن خودرو

روشن شدن چراغ روغن همیشه به معنی کمبود روغن نیست؛ گاهی علت آن می‌تواند از خرابی پمپ تا اشکال در سنسور باشد. در ادامه مهم‌ترین دلایل را بررسی می‌کنیم:

1. کاهش سطح روغن موتور

یکی از شایع‌ترین دلایل روشن شدن چراغ روغن، پایین بودن سطح روغن است. با کم شدن روغن، فشار در مدار کاهش یافته و سنسور، افت فشار را گزارش می‌دهد. این اتفاق معمولاً به دلیل نشتی از کارتل، واشرها یا مصرف زیاد روغن در اثر فرسودگی موتور رخ می‌دهد.

2. خرابی یا گرفتگی پمپ روغن

پمپ روغن مسئول گردش روان‌کننده در کل موتور است. اگر پمپ فرسوده شود یا مسیر مکش آن توسط جرم یا لجن مسدود گردد، روغن به مقدار کافی در سیستم جریان نمی‌یابد و چراغ روغن روشن می‌شود.

3. گرفتگی صافی (فیلتر) روغن

فیلتر روغن با گذشت زمان از ذرات فلزی، دوده و آلودگی‌ها پر می‌شود. اگر فیلتر به‌موقع تعویض نشود، فشار پشت آن افت کرده و در نهایت چراغ هشدار روغن فعال می‌گردد.

4. خرابی سنسور فشار روغن (Oil Pressure Sensor)

این سنسور مستقیماً میزان فشار روغن را به ECU یا پشت‌آمپر گزارش می‌دهد. اگر سنسور خراب شود، ممکن است حتی با وجود فشار مناسب، چراغ روغن روشن شود یا بالعکس، در زمان افت واقعی فشار روغن، هشدار ندهد. این یکی از مهم‌ترین عوامل خطای چراغ روغن است.

5. خرابی مدار الکتریکی یا سیم‌کشی

اتصالات شل یا قطع‌شده بین سنسور و صفحه کیلومتر می‌توانند سبب ارسال داده‌ی اشتباه و روشن شدن بی‌دلیل چراغ شوند.

6. استفاده از روغن نامناسب یا غیراستاندارد

روغنی با گرانروی اشتباه (مثلاً رقیق‌تر از استاندارد سازنده) نمی‌تواند فشار کافی در دماهای بالا ایجاد کند و باعث می‌شود چراغ روغن در حالت گرم شدن موتور روشن شود.

نقش دقیق سنسور فشار روغن در سیستم هشدار

سنسور فشار روغن یا Oil Pressure Switch/Sensor قطعه‌ای کوچک اما بسیار حیاتی است که روی بلوک موتور یا نزدیک فیلتر روغن نصب می‌شود.

این سنسور دارای دیافراگم داخلی است که نسبت به فشار روغن واکنش نشان می‌دهد. زمانی که فشار کمتر از مقدار مجاز (معمولاً حدود 0.5 بار) شود، مدار الکتریکی آن بسته می‌شود و سیگنال هشدار به چراغ روغن در صفحه کیلومتر ارسال می‌گردد.

در خودروهای مدرن، سنسور فشار روغن علاوه بر هشدار، اطلاعات پیوسته را به ECU ارسال می‌کند تا سیستم بتواند عملکرد موتور را بر اساس فشار واقعی تنظیم کند.

خرابی سنسور می‌تواند باعث روشن ماندن دائم چراغ روغن یا عدم هشدار در زمان خطر واقعی شود، بنابراین بررسی سلامت آن بسیار حیاتی است.

نشانه‌های خرابی سنسور فشار روغن

• روشن شدن مداوم چراغ روغن بلافاصله پس از استارت
• چشمک‌زدن چراغ روغن در دورهای پایین موتور
• نشت روغن از محل اتصال سنسور
• قرائت اشتباه در نمایشگر یا دیاگ

در چنین مواردی باید ابتدا سطح و کیفیت روغن را بررسی و سپس عملکرد سنسور با دستگاه تست فشار یا مولتی‌متر کنترل شود.

راه‌حل‌های رفع مشکل روشن شدن چراغ روغن

برای جلوگیری از آسیب‌های جدی به موتور، بلافاصله پس از روشن شدن چراغ روغن باید اقدامات زیر را انجام دهید:

1. توقف فوری خودرو

در اولین فرصت ایمن خودرو را متوقف کرده و موتور را خاموش کنید. ادامه رانندگی با چراغ روغن روشن، خطر سوختن یاتاقان‌ها و آسیب به میل‌لنگ را در پی دارد.

2. بررسی سطح روغن

درپوش کاپوت را باز کرده و با گیج روغن، میزان و رنگ آن را بررسی کنید. اگر کم بود، با روغن استاندارد سازنده پر کنید.

3. بررسی نشتی

زیر خودرو، اطراف کارتل و فیلتر روغن را برای مشاهده‌ی آثار نشتی یا چکه بررسی نمایید.

4. تعویض فیلتر و بررسی پمپ روغن

در صورتی که روغن کافی است اما چراغ هنوز روشن می‌ماند، فیلتر ممکن است مسدود شده یا پمپ روغن دچار افت کارایی شده باشد.

5. تست سنسور فشار روغن

با کمک مکانیک یا دستگاه دیاگ، وضعیت سنسور بررسی و در صورت خرابی تعویض شود. این قطعه ارزان‌تر از هزینه تعمیر موتور است و نباید نادیده گرفته شود.

6. استفاده از روغن با ویسکوزیته مناسب

طبق دفترچه خودرو، روغن را با گرانروی و استاندارد مناسب انتخاب کنید تا در شرایط دمایی مختلف، فشار روغن پایدار بماند.

نکات نگهداری برای جلوگیری از روشن شدن چراغ روغن

• تعویض به‌موقع روغن و فیلتر طبق کیلومتر یا زمان تعیین‌شده
• استفاده از روغن اصلی با استاندارد API و ویسکوزیته مجاز
• بررسی نشتی‌ها در سرویس‌های دوره‌ای
• تمیز نگه داشتن محل اتصال سنسور فشار روغن
• چک کردن منظم سطح روغن به‌ویژه قبل از سفرهای طولانی

آیا می‌توان با چراغ روغن روشن رانندگی کرد؟

خیر. روشن شدن چراغ روغن به معنای وجود خطر فوری برای موتور است. حتی چند دقیقه رانندگی در این وضعیت ممکن است منجر به سوختن یاتاقان‌ها، قفل شدن میل‌لنگ یا آسیب به سرسیلندر شود. بنابراین باید فوراً توقف کرده و عیب‌یابی انجام شود.

جمع‌بندی: اهمیت واکنش سریع به چراغ روغن

چراغ روغن نه‌تنها یک هشدار ساده بلکه خط قرمز سلامت موتور است. اگر این چراغ روشن شود، یعنی سیستم روان‌کاری در معرض خطر قرار دارد.

نقش سنسور فشار روغن در این میان حیاتی است زیرا هرگونه خطا در عملکرد آن می‌تواند تفاوت بین یک تعمیر ساده و تعویض کامل موتور باشد.

با سرویس منظم، استفاده از روغن استاندارد و توجه به علائم هشدار، می‌توانید از بروز خسارات سنگین جلوگیری کنید و عمر موتور خودرو را افزایش دهید.