روغن‌ریزی خودرو؛ دلایل، محل‌های نشت و راه‌حل‌ها

روغن‌ریزی خودرو؛ دلایل، محل‌های نشت و راه‌حل‌ها + نکات طلایی

روغن‌ریزی یکی از شایع‌ترین مشکلات فنی در خودروهاست که اگر به‌موقع تشخیص داده نشود، می‌تواند منجر به آسیب‌های جدی به موتور شود. این مشکل علاوه بر کاهش سطح روغن، باعث افزایش دما، اصطکاک و کاهش عملکرد موتور شده و حتی ممکن است باعث سوختن موتور شود. در این مقاله، به بررسی کامل و کاربردی علل روغن‌ریزی، محل‌های رایج نشت، نحوه تشخیص آن و بهترین راه‌حل‌های رفع مشکل می‌پردازیم.

اهمیت توجه به نشتی روغن در خودرو

روغن در موتور نقش کلیدی ایفا می‌کند؛ از جمله روانکاری قطعات، کاهش اصطکاک، دفع حرارت و تمیز نگه‌داشتن اجزای داخلی موتور. نشت روغن نه‌تنها به این عملکردها لطمه می‌زند، بلکه می‌تواند موجب خطرات ایمنی مانند آتش‌سوزی یا کاهش شدید توان موتور شود. به همین دلیل تشخیص زودهنگام و رسیدگی به آن از اهمیت بالایی برخوردار است.

علائم روغن‌ریزی خودرو

چند علامت مشخص وجود دارد که به‌راحتی می‌تواند شما را از وجود نشتی روغن آگاه کند:

• وجود لکه‌های روغن تیره یا چرب زیر خودرو (به‌خصوص در محل توقف شبانه)
• استشمام بوی سوختگی روغن، به‌ویژه هنگام گرم بودن موتور
• کم شدن مکرر سطح روغن موتور بدون نشت قابل مشاهده
• روشن شدن چراغ هشدار فشار روغن یا چراغ چک موتور
• مشاهده چربی یا روغن روی قطعات بیرونی موتور، مانند اطراف درب سوپاپ

دلایل اصلی روغن‌ریزی خودرو

نشتی روغن ممکن است به دلایل مختلفی اتفاق بیفتد که مهم‌ترین آن‌ها شامل موارد زیر هستند:

1. فرسودگی واشر درب سوپاپ: این واشر با گذر زمان در برابر حرارت و فشار ترک می‌خورد و روغن از اطراف درب سوپاپ نشت می‌کند.
2. سوراخ یا ترک‌ خوردگی در کارتل روغن: در اثر ضربه یا برخورد با موانع جاده، کف کارتل آسیب می‌بیند و باعث نشت مستقیم روغن به زمین می‌شود.
3. نصب نامناسب یا ترک‌ خوردگی فیلتر روغن: اگر فیلتر روغن به‌درستی بسته نشده باشد یا اورینگ آن معیوب باشد، نشتی در همان ناحیه ایجاد خواهد شد.
4. خرابی کاسه‌نمد جلو یا عقب میل‌لنگ: این قطعات وظیفه جلوگیری از خروج روغن در محل چرخش میل‌لنگ را دارند. در صورت فرسودگی، روغن از بخش جلو یا عقب موتور نشت می‌کند.
5. واشر سرسیلندر معیوب: اگر واشر سرسیلندر آسیب ببیند، ممکن است روغن با آب رادیاتور ترکیب شود یا از اطراف سیلندر به بیرون نشت کند.
6. شل بودن پیچ‌های کارتل یا قطعات جانبی موتور: در برخی موارد، تنها علت نشت روغن سفت نبودن پیچ‌های قطعات پایین موتور است.

محل‌های رایج نشت روغن و نحوه شناسایی آن‌ها

برای پیدا کردن محل دقیق نشت، باید به چند نقطه اصلی در خودرو توجه کرد:

• بالای موتور (نزدیک درب سوپاپ): اگر روغن از بالا نشت کرده و روی بدنه موتور پخش شده، احتمال خرابی واشر درب سوپاپ زیاد است.
• زیر موتور: اگر روغن فقط زیر خودرو جمع می‌شود، احتمال دارد کارتل ترک خورده یا پیچ‌های آن شل باشند.
• اطراف فیلتر روغن: مشاهده روغن تازه اطراف فیلتر نشان از نصب اشتباه یا معیوب بودن فیلتر دارد.
• جلو یا عقب موتور: نشت روغن از ناحیه چرخ فلایویل یا تسمه تایم نشانه خرابی کاسه‌نمد جلو یا عقب میل‌لنگ است.

روش‌های تشخیص نشت روغن

اگر نشتی واضح نیست یا محل آن مشخص نیست، از این روش‌ها می‌توانید کمک بگیرید:

• بازرسی چشمی دقیق: با چراغ‌قوه موتور را بررسی کرده و دنبال نقاط چرب، قطرات روغن یا تغییر رنگ خاک اطراف موتور باشید.
• استفاده از رنگ UV مخصوص: با افزودن رنگ مخصوص به روغن و استفاده از چراغ UV، مسیر دقیق نشت قابل مشاهده می‌شود.
• تمیز کردن موتور و بررسی مجدد: ابتدا موتور را با اسپری تمیزکننده یا بخار شو تمیز کرده و سپس عملکرد آن را بررسی کنید تا نقطه نشتی نمایان شود.

راه‌حل‌های رفع نشتی روغن

با توجه به محل نشت، روش‌های متفاوتی برای رفع مشکل وجود دارد:

• تعویض واشرهای فرسوده: واشرهایی مانند واشر درب سوپاپ، کارتل و سرسیلندر باید در صورت خرابی تعویض شوند.
• سفت کردن پیچ‌ها با گشتاور صحیح: پیچ‌های شل شده در اطراف کارتل یا درب سوپاپ باید با گشتاور مناسب بسته شوند.
• جایگزینی فیلتر یا اورینگ معیوب: در صورتی که مشکل از فیلتر روغن باشد، بهترین کار تعویض کامل آن است.
• تعویض کاسه‌نمد میل‌لنگ: برای نشت از جلو یا عقب موتور، کاسه‌نمد خراب باید جایگزین شود. این کار معمولاً نیاز به باز کردن قطعات بیشتری دارد.
• استفاده از مواد نشت‌گیر: اگر نشت جزئی است، برخی مواد افزودنی به روغن وجود دارند که نشتی را به صورت موقت رفع می‌کنند. البته این راه‌حل دائمی نیست.

چطور از روغن‌ریزی خودرو جلوگیری کنیم؟

با رعایت چند نکته ساده می‌توانید احتمال بروز نشتی روغن را به حداقل برسانید:

• به‌طور منظم سطح روغن موتور را چک کنید.
• سرویس‌های دوره‌ای و تعویض روغن را به موقع انجام دهید.
• از روغن موتور با کیفیت و مطابق با توصیه کارخانه استفاده کنید.
• هنگام تعویض فیلتر روغن از مکانیک ماهر کمک بگیرید.
• برای خودروهایی با فاصله کم از زمین، محافظ زیر موتور نصب کنید تا از برخورد با سنگ یا جدول جلوگیری شود.

جمع‌بندی

روغن‌ریزی خودرو یکی از مشکلات رایجی است که نباید نادیده گرفته شود. شناسایی سریع محل نشت، اقدام به تعمیر مناسب و پیشگیری از بروز مجدد، بهترین راه‌حل برای جلوگیری از خسارت‌های بزرگ و هزینه‌های سنگین است. اگر متوجه هرگونه نشتی شدید، توصیه می‌شود سریعاً به تعمیرگاه معتبر مراجعه کنید تا از آسیب‌های جدی به موتور جلوگیری شود.