اهمیت سطح ضدیخ و ترکیب درست آن با آب

اهمیت سطح ضدیخ و ترکیب درست آن با آب؛ نکاتی برای افزایش عمر موتور خودرو

در فصول سرد سال، یکی از اصلی‌ترین نگرانی‌های صاحبان خودرو، محافظت از موتور در برابر یخ‌زدگی و آسیب‌های احتمالی ناشی از آن است. در این میان، ضدیخ یا همان مایع خنک‌کننده، نقش حیاتی ایفا می‌کند. اما چیزی که بسیاری از افراد به آن بی‌توجه هستند، سطح مناسب ضدیخ در سیستم خنک‌کننده و همچنین ترکیب صحیح آن با آب است.

در این مقاله جامع، به بررسی دقیق این موضوع خواهیم پرداخت که چرا سطح ضدیخ مهم است، نسبت مناسب ترکیب آن با آب چیست، و چگونه می‌توان با رعایت چند نکته ساده، از آسیب‌های پرهزینه به موتور جلوگیری کرد.

ضدیخ چیست و چه نقشی دارد؟

ضدیخ مایعی است که در سیستم خنک‌کننده خودرو استفاده می‌شود تا از یخ‌زدگی در دمای پایین، و از جوش‌آوردن موتور در دمای بالا جلوگیری کند. علاوه بر این، ضدیخ از خوردگی قطعات فلزی و ایجاد رسوبات در مسیرهای خنک‌کننده پیشگیری می‌کند. بنابراین استفاده از ضدیخ، تنها برای فصل زمستان نیست، بلکه در تمام طول سال لازم و ضروری است.

چرا سطح ضدیخ در خودرو اهمیت دارد؟

زمانی که سطح ضدیخ در رادیاتور یا مخزن انبساط پایین‌تر از مقدار توصیه‌شده باشد، خطراتی از جمله افزایش دمای موتور، احتمال یخ‌زدگی سیستم خنک‌کننده، و آسیب جدی به قطعاتی مانند ترموستات، واترپمپ و حتی واشر سرسیلندر وجود دارد. سطح پایین ضدیخ همچنین باعث کاهش کارایی در انتقال حرارت و افزایش احتمال زنگ‌زدگی داخلی می‌شود.

بررسی سطح ضدیخ باید به صورت دوره‌ای انجام شود؛ بهتر است این کار در زمانی انجام گیرد که موتور کاملاً سرد است. در این حالت، با باز کردن درب کاپوت و بررسی مخزن انبساط، می‌توان اطمینان حاصل کرد که سطح مایع در بازه‌ی مناسب قرار دارد.

ترکیب صحیح ضدیخ با آب چگونه است؟

یکی از مهم‌ترین اصول در استفاده از ضدیخ، رعایت نسبت صحیح ترکیب آن با آب است. استفاده از ضدیخ خالص، یا آب خالص، به شدت مضر است. ضدیخ به تنهایی عملکرد مناسبی ندارد و ممکن است منجر به افزایش دما یا خوردگی شود. از طرفی، آب به تنهایی در دماهای پایین یخ می‌زند و در دماهای بالا جوش می‌آورد.

برای بیشتر مناطق آب‌وهوایی، بهترین ترکیب، نصف به نصف یعنی ۵۰ درصد ضدیخ و ۵۰ درصد آب مقطر است. در مناطق بسیار سرد، این نسبت می‌تواند به ۶۰ درصد ضدیخ و ۴۰ درصد آب افزایش یابد. در مناطق گرم‌تر، ۴۰ درصد ضدیخ و ۶۰ درصد آب کافی خواهد بود. آن‌چه مهم است استفاده از آب مقطر به جای آب لوله‌کشی یا آب معدنی است، زیرا آب‌های معمولی حاوی املاح و مواد معدنی هستند که می‌توانند موجب تشکیل رسوب در رادیاتور و آسیب به اجزای سیستم خنک‌کننده شوند.

چگونه ضدیخ را به‌درستی اضافه یا تعویض کنیم؟

برای اضافه کردن یا تعویض ضدیخ، رعایت مراحل اصولی بسیار مهم است:

۱. ابتدا مطمئن شوید که موتور خودرو کاملاً سرد است. باز کردن درب رادیاتور در حالت داغ بسیار خطرناک است.

۲. اگر قصد تعویض کامل مایع را دارید، ابتدا مایع قبلی را از شیر تخلیه یا با باز کردن شیلنگ پایینی رادیاتور تخلیه کنید.

۳. پس از تخلیه کامل، سیستم را با آب مقطر بشویید تا هرگونه رسوب یا ذرات باقی‌مانده از ضدیخ قبلی پاک شود.

۴. حالا می‌توانید مخلوط ضدیخ و آب مقطر را با نسبت مناسب آماده کرده و داخل سیستم بریزید.

۵. در نهایت، حتماً عملیات هواگیری را انجام دهید تا حباب‌های هوا که مانع گردش مناسب مایع می‌شوند، خارج شوند.

اگر فقط سطح مایع پایین آمده است و نیاز به تعویض کامل نیست، تنها کافی است مقدار مشخصی از مخلوط آماده‌ی ضدیخ و آب مقطر را به مخزن انبساط اضافه کنید تا به سطح مناسب برسد.

اشتباهات رایج هنگام استفاده از ضدیخ

افراد بسیاری به دلیل اطلاعات ناقص، مرتکب اشتباهاتی می‌شوند که می‌تواند برای خودرو هزینه‌ساز باشد:

• استفاده از ضدیخ خالص بدون ترکیب با آب
• استفاده از آب شیر به جای آب مقطر
• ترکیب چند نوع ضدیخ با فرمولاسیون متفاوت
• بی‌توجهی به زمان‌بندی تعویض ضدیخ
• پر کردن بیش از حد سیستم خنک‌کننده

توجه داشته باشید که ترکیب ضدیخ‌های مختلف ممکن است باعث واکنش‌های شیمیایی شود که به تشکیل لجن یا ژل در داخل رادیاتور منجر خواهد شد. این مسئله گردش مناسب مایع را مختل کرده و خطرات جدی برای موتور به همراه دارد.

هر چند وقت یک‌بار باید ضدیخ را تعویض کرد؟

ضدیخ نیز مانند سایر مایعات خودرو، عمر مفیدی دارد. به طور معمول، ضدیخ باید هر دو سال یک‌بار یا هر ۴۰ هزار کیلومتر تعویض شود. برخی برندهای خاص ممکن است دوام بیشتری داشته باشند، اما بهتر است برای اطمینان از سلامت موتور، برنامه‌ تعویض دوره‌ای را فراموش نکنید.

توصیه‌های کلیدی برای نگهداری بهتر از سیستم خنک‌کننده

• همیشه از ضدیخ با کیفیت و ترجیحاً برند توصیه‌شده توسط سازنده خودرو استفاده کنید.
• فقط از آب مقطر برای ترکیب استفاده نمایید.
• قبل از هر زمستان، سطح ضدیخ را بررسی کرده و در صورت لزوم، آن را تنظیم کنید.
• به نشتی‌های احتمالی توجه کنید. کاهش مداوم سطح مایع نشانه‌ی نشتی در سیستم است.
• در مناطق بسیار سرد، از دستگاه‌های تست نقطه انجماد برای بررسی صحت عملکرد ضدیخ استفاده کنید.

نتیجه‌گیری

اگر می‌خواهید موتور خودروی شما در زمستان یخ نزند، در تابستان جوش نیاورد، و در تمام طول عمر خود بدون مشکل کار کند، باید به سطح ضدیخ و ترکیب درست آن با آب توجه ویژه‌ای داشته باشید. این کار ساده، می‌تواند شما را از هزینه‌های سنگین تعمیراتی نجات دهد و عملکرد بهینه‌ی خودرو را تضمین کند.