چرا خودرو جوش می‌آورد و چگونه می‌توان از آن جلوگیری کرد؟

جوش آوردن خودرو چیست و چرا رخ می‌دهد؟

زمانی که دمای موتور از حد استاندارد فراتر رود، خودرو اصطلاحاً جوش می‌آورد. در این حالت، بخار از رادیاتور بلند شده و چراغ هشدار دمای موتور روشن می‌شود. این افزایش دما می‌تواند به دلیل نقص در سیستم خنک‌کننده، فشار زیاد روی موتور یا مشکلات مکانیکی دیگر رخ دهد.

مهم‌ترین دلایل جوش آوردن خودرو

۱. کمبود آب یا ضدیخ در رادیاتور: سیستم خنک‌کننده برای تنظیم دمای موتور به میزان مشخصی مایع خنک‌کننده نیاز دارد. کاهش این مایع باعث افزایش دمای موتور می‌شود.

۲. خرابی یا گرفتگی رادیاتور: وجود رسوبات یا نشتی در رادیاتور می‌تواند عملکرد آن را مختل کند.

۳. عملکرد نادرست ترموستات: ترموستات وظیفه کنترل جریان مایع خنک‌کننده را دارد. در صورت خرابی، آب نمی‌تواند به‌درستی در سیستم گردش کند.

4. نقص در واتر پمپ: واتر پمپ، مایع خنک‌کننده را در سراسر موتور به گردش درمی‌آورد. اگر این قطعه خراب شود، خودرو سریعاً جوش می‌آورد.

5. خرابی فن رادیاتور: فن وظیفه خنک کردن رادیاتور را دارد و در ترافیک‌های سنگین اهمیت زیادی پیدا می‌کند. اگر فن کار نکند، حرارت موتور افزایش می‌یابد.

6. عدم استفاده از روغن موتور مناسب: روغن وظیفه کاهش اصطکاک در قطعات موتور را دارد و می‌تواند تا حدی به کنترل حرارت کمک کند. استفاده از روغن غیراستاندارد موجب افزایش گرمای موتور می‌شود.

7. رانندگی در شرایط سخت و سربالایی‌های طولانی: فشار بیش از حد روی موتور، به‌ویژه در شرایط آب‌وهوایی گرم، می‌تواند منجر به جوش آوردن خودرو شود.

8. بار زیاد روی خودرو: حمل بار اضافی، به‌ویژه در خودروهای مسافرتی، می‌تواند موتور را تحت فشار قرار داده و موجب افزایش حرارت شود.

9. نشتی سیستم خنک‌کننده: وجود ترک یا شکستگی در شیلنگ‌های آب رادیاتور یا درزهای سیستم می‌تواند باعث خروج مایع خنک‌کننده و افزایش دما شود.

چگونه از جوش آوردن خودرو جلوگیری کنیم؟

1. بررسی منظم سطح آب و ضدیخ رادیاتور

یکی از مهم‌ترین اقدامات، بررسی سطح مایع خنک‌کننده به‌صورت دوره‌ای است. این مایع ترکیبی از آب و ضدیخ بوده و علاوه بر جلوگیری از یخ‌زدگی در زمستان، از جوش آوردن موتور در تابستان نیز جلوگیری می‌کند. توصیه می‌شود هر ۵۰۰۰ کیلومتر سطح آن را بررسی کرده و در صورت کاهش، آن را تکمیل کنید.

2. تعویض به‌موقع ضدیخ و مایع خنک‌کننده

استفاده از مایع خنک‌کننده قدیمی می‌تواند باعث رسوب‌گیری در رادیاتور شود. توصیه می‌شود هر ۲ سال یک‌بار یا بعد از طی مسافتی بین ۴۰,۰۰۰ تا ۶۰,۰۰۰ کیلومتر، مایع خنک‌کننده را تعویض کنید.

3. بررسی سلامت ترموستات

ترموستات نقش مهمی در تنظیم دمای موتور دارد. اگر این قطعه خراب شود، جریان مایع خنک‌کننده قطع شده و باعث جوش آوردن خودرو می‌شود. اگر خودرو بیش از حد داغ می‌شود، یکی از اولین قطعاتی که باید بررسی کنید، ترموستات است.

4. کنترل عملکرد فن رادیاتور

فن رادیاتور به‌ویژه در ترافیک‌های سنگین، نقش حیاتی در خنک کردن مایع رادیاتور دارد. اگر متوجه شدید که خودرو هنگام توقف داغ می‌شود اما در حرکت دما کاهش می‌یابد، ممکن است مشکل از فن رادیاتور باشد.

5. تعویض به‌موقع واتر پمپ

واتر پمپ مایع خنک‌کننده را در سراسر موتور پخش می‌کند. اگر این قطعه دچار خرابی شود، مایع خنک‌کننده به‌درستی گردش نخواهد کرد و خودرو سریعاً جوش می‌آورد. علائم خرابی واتر پمپ شامل نشتی آب زیر خودرو و صدای غیرعادی از موتور است.

6. استفاده از روغن موتور استاندارد

روغن موتور علاوه بر کاهش اصطکاک قطعات، تا حدودی به خنک شدن موتور کمک می‌کند. حتماً از روغن موتور با ویسکوزیته مناسب و استاندارد خودروی خود استفاده کنید و هر ۵۰۰۰ تا ۱۰,۰۰۰ کیلومتر آن را تعویض نمایید.

7. چک کردن نشتی سیستم خنک‌کننده

شیلنگ‌ها و مخزن رادیاتور را از نظر ترک‌خوردگی یا نشتی بررسی کنید. نشتی‌های کوچک می‌توانند باعث کاهش تدریجی سطح مایع خنک‌کننده و افزایش دمای موتور شوند.

8. کاهش فشار روی موتور

اگر قصد سفرهای طولانی در هوای گرم را دارید، سعی کنید بار اضافی روی خودرو قرار ندهید و در سربالایی‌ها از دنده مناسب استفاده کنید. رانندگی با دور موتور بالا و فشار زیاد، باعث افزایش حرارت می‌شود.

9. شستشوی دوره‌ای رادیاتور

وجود گرد و غبار و رسوبات در رادیاتور باعث کاهش عملکرد آن می‌شود. هر ۶ ماه یک‌بار رادیاتور را با آب و محلول مخصوص بشویید تا عملکرد آن حفظ شود.

10. خاموش کردن کولر در مسیرهای سخت

در سربالایی‌ها یا مسیرهای طولانی، استفاده از کولر می‌تواند باعث افزایش فشار روی موتور شود. در چنین شرایطی، خاموش کردن کولر می‌تواند به کاهش دمای موتور کمک کند.

اقدامات فوری در صورت جوش آوردن خودرو

اگر خودرویتان دچار جوش آوردگی شد، مراحل زیر را انجام دهید:

1. خودرو را در محلی امن متوقف کنید.
2. کاپوت را باز کرده و اجازه دهید موتور خنک شود.
3. هرگز درب رادیاتور را بلافاصله باز نکنید، زیرا بخار و آب داغ ممکن است باعث سوختگی شود.
4. سطح آب و ضدیخ را بررسی کرده و در صورت کمبود، آن را اضافه کنید.
5. در صورت تکرار مشکل، خودرو را به مکانیک متخصص بسپارید.

نتیجه‌گیری

جوش آوردن خودرو می‌تواند باعث آسیب‌های جدی به موتور شود، اما با رعایت نکات ساده مانند بررسی مداوم سطح آب رادیاتور، تعویض به‌موقع قطعات خنک‌کننده و استفاده از روغن موتور مناسب، می‌توان از این مشکل جلوگیری کرد.