چرا خودرو شما هنگام تغییر دنده صدای غیرعادی می‌دهد؟ علت‌ها و راه‌حل‌ها

چرا خودرو شما هنگام تغییر دنده به صدا درمی‌آید؟ دلایل و راهکارها

یکی از مشکلات رایجی که رانندگان با آن مواجه می‌شوند، صدای غیرعادی هنگام تغییر دنده است. این مشکل می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی مانند خرابی قطعات گیربکس، اشکال در سیستم کلاچ، عدم هماهنگی بین دنده‌ها یا حتی روغن نامناسب باشد. در این مقاله، دلایل اصلی صدا دادن گیربکس هنگام تعویض دنده را بررسی کرده و راه‌حل‌هایی برای رفع این مشکل ارائه می‌دهیم.

دلایل صدا دادن خودرو هنگام تعویض دنده

1. مشکل در سیستم کلاچ

سیستم کلاچ وظیفه قطع و وصل کردن ارتباط بین موتور و گیربکس را بر عهده دارد. در صورتی که کلاچ به درستی عمل نکند، هنگام تعویض دنده صداهایی مانند تق‌تق، سایش یا تقه زدن شنیده می‌شود. عوامل زیر می‌توانند باعث این مشکل شوند:

• فرسودگی صفحه کلاچ: صفحه کلاچ با گذشت زمان فرسوده شده و کارایی خود را از دست می‌دهد، در نتیجه درگیری مناسبی بین موتور و گیربکس برقرار نمی‌شود.
• خرابی سیم یا سیستم هیدرولیکی کلاچ: در خودروهای دارای کلاچ سیمی، شل یا کشیده شدن سیم کلاچ می‌تواند موجب صدای نامعمول هنگام تغییر دنده شود. در سیستم‌های هیدرولیکی نیز نشت مایع هیدرولیک یا خرابی سیلندر اصلی و فرعی باعث عملکرد نادرست کلاچ می‌شود.

2. خرابی یا ساییدگی دنده‌ها در گیربکس

یکی از مهم‌ترین دلایل صدای گیربکس، ساییدگی یا خرابی چرخ‌دنده‌های داخلی آن است. اگر هنگام تغییر دنده صدای تقه یا خرخر می‌شنوید، ممکن است علت آن موارد زیر باشد:

• فرسودگی چرخ‌دنده‌ها: با گذشت زمان، چرخ‌دنده‌های گیربکس دچار سایش شده و باعث درگیری نادرست آن‌ها هنگام تعویض دنده می‌شوند.
• خرابی همگام‌سازها (سینکرونایزرها): سینکرونایزرها وظیفه هماهنگ کردن سرعت چرخ‌دنده‌ها را بر عهده دارند. در صورت خرابی آن‌ها، دنده به درستی جا نمی‌رود و صدای ناخوشایندی ایجاد می‌شود.

3. استفاده از روغن گیربکس نامناسب یا کمبود آن

روغن گیربکس نقش حیاتی در عملکرد صحیح قطعات داخلی دارد. در صورتی که روغن نامناسبی استفاده کنید یا سطح روغن پایین باشد، ممکن است صداهای غیرعادی به گوش برسد.

• غلظت نامناسب روغن گیربکس: استفاده از روغنی که غلظت آن با توصیه سازنده خودرو مطابقت ندارد، باعث عملکرد نامناسب گیربکس و ایجاد صدا هنگام تغییر دنده می‌شود.
• آلودگی و کهنگی روغن گیربکس: روغن گیربکس با گذشت زمان آلوده شده و خواص روانکاری خود را از دست می‌دهد، که این امر موجب سایش و ایجاد صدای غیرعادی در دنده‌ها می‌شود.

4. خرابی دسته موتور و دسته گیربکس

دسته موتور و دسته گیربکس وظیفه نگه داشتن موتور و گیربکس در جای خود را دارند. در صورت خرابی این قطعات، هنگام تغییر دنده، صدای ضربه یا لرزش‌های غیرعادی احساس می‌شود.

• پارگی دسته موتور یا دسته گیربکس: در صورت فرسودگی یا پارگی این قطعات، گیربکس در جای خود تکان خورده و باعث تولید صدای غیرعادی می‌شود.

5. مشکلات مربوط به میل‌گاردان (در خودروهای دیفرانسیل عقب)

در برخی از خودروهای دیفرانسیل عقب، خرابی میل‌گاردان و اتصالات آن می‌تواند هنگام تغییر دنده باعث ایجاد صدای تق‌تق یا ضربه‌ای شود.

• شل شدن یا خرابی چهارشاخ گاردان: این قطعه وظیفه انتقال نیرو از گیربکس به دیفرانسیل را دارد. در صورت خرابی، صدای تقه زدن هنگام تعویض دنده شنیده می‌شود.
• عدم تنظیم یا نامتعادل بودن میل‌گاردان: اگر میل‌گاردان نامتعادل باشد، ممکن است لرزش و صدای غیرعادی ایجاد کند.

چگونه مشکل صدای گیربکس را برطرف کنیم؟

• بررسی و تعویض روغن گیربکس
• اولین گام، بررسی سطح و کیفیت روغن گیربکس است. در صورت نیاز، روغن باید تعویض شده و از روغن توصیه‌شده توسط کارخانه استفاده شود.
• تنظیم و بررسی سیستم کلاچ
• اگر مشکل از کلاچ باشد، بررسی تنظیمات آن (در مدل‌های سیمی) یا سطح مایع هیدرولیک و سلامت سیلندرهای کلاچ ضروری است.
• بررسی سلامت چرخ‌دنده‌ها و همگام‌سازها
• اگر خرابی از گیربکس باشد، بهتر است توسط یک مکانیک متخصص بررسی شده و در صورت لزوم تعمیر یا تعویض شود.
• بررسی و تعویض دسته موتور و دسته گیربکس
• در صورت پارگی یا فرسودگی این قطعات، تعویض آن‌ها به کاهش صدا و بهبود عملکرد گیربکس کمک می‌کند.
• بررسی میل‌گاردان در خودروهای دیفرانسیل عقب
• در صورت داشتن خودروهای دیفرانسیل عقب، بهتر است سلامت میل‌گاردان و اتصالات آن بررسی شود.

نتیجه‌گیری

صدای غیرعادی هنگام تعویض دنده می‌تواند ناشی از مشکلات مختلفی مانند خرابی کلاچ، فرسودگی چرخ‌دنده‌های گیربکس، کمبود یا آلودگی روغن گیربکس، خرابی دسته موتور و مشکلات میل‌گاردان باشد. برای جلوگیری از آسیب‌های بیشتر و هزینه‌های بالای تعمیر، بهتر است به موقع مشکل را شناسایی و برطرف کنید. اگر این صداها به‌طور مداوم شنیده می‌شوند، مراجعه به یک تعمیرکار متخصص توصیه می‌شود.