چرا فرمان سفت شده؟ بررسی علل و راهکارها

چرا فرمان سفت شده؟ بررسی علل و راهکارها

فرمان خودرو یکی از اصلی‌ترین بخش‌های سیستم کنترل ماشین است که ارتباط مستقیم با ایمنی و راحتی راننده دارد. زمانی که فرمان سفت می‌شود، نه تنها کنترل خودرو دشوارتر می‌شود، بلکه می‌تواند نشانه‌ای از وجود مشکلی جدی در سیستم فرمان یا دیگر اجزای فنی خودرو باشد.

در این مقاله به طور کامل بررسی می‌کنیم:

• دلایل سفت شدن فرمان
• علائم هشداردهنده
• راهکارهای رفع مشکل
• نکات نگهداری برای جلوگیری از بروز سفتی فرمان

علائم سفت شدن فرمان خودرو

قبل از هر چیز، باید علائم سفتی فرمان را بشناسید. این نشانه‌ها شامل موارد زیر هستند:

• سخت شدن چرخاندن فرمان به چپ یا راست
• ایجاد صدای غیرعادی هنگام گردش فرمان
• بازگشت کند یا ناقص فرمان به وضعیت اولیه
• احساس لرزش در غربیلک فرمان
• عملکرد سنگین فرمان در سرعت‌های پایین

دلایل اصلی سفت شدن فرمان

سفت شدن فرمان می‌تواند ناشی از مشکلات مختلفی باشد. در ادامه، مهم‌ترین دلایل این مشکل را بررسی می‌کنیم:

1. کاهش یا نشت روغن هیدرولیک

در خودروهایی با سیستم فرمان هیدرولیکی، یکی از دلایل رایج سفت شدن فرمان، کاهش سطح روغن هیدرولیک یا نشت آن است. این روغن نقش مهمی در روان‌سازی حرکت فرمان دارد. در صورت کم شدن روغن یا نشت آن، پمپ هیدرولیک قادر به تأمین نیروی لازم برای حرکت فرمان نخواهد بود.

علائم: کاهش سطح روغن، بوی سوختگی، لک‌های روغنی زیر خودرو

راهکار: بررسی و تعویض روغن هیدرولیک، رفع نشتی

2. خرابی پمپ هیدرولیک فرمان

پمپ هیدرولیک نیروی لازم برای چرخش نرم فرمان را تأمین می‌کند. خرابی این پمپ باعث از کار افتادن سیستم فرمان و سفت شدن آن می‌شود. اگر پمپ هیدرولیک خراب باشد، فرمان به شدت سنگین شده و راننده قادر به کنترل آن نخواهد بود.

علائم: صدای زوزه در هنگام چرخاندن فرمان

راهکار: تعویض یا تعمیر پمپ هیدرولیک

3. مشکل در سیستم فرمان برقی (EPS)

در خودروهای جدید، سیستم فرمان برقی جایگزین فرمان هیدرولیکی شده است. اگر ماژول EPS یا موتور برقی آن دچار اشکال شود، فرمان سفت می‌شود. این سیستم به دلیل حساسیت بالای قطعات الکترونیکی، ممکن است به سرعت دچار اختلال شود.

علائم: روشن شدن چراغ اخطار EPS، سفتی فرمان به صورت ناگهانی

راهکار: بررسی توسط دیاگ، تعمیر ماژول EPS

4. ایراد در جلوبندی و قطعات تعلیق

خرابی سیبک‌ها، بوش‌ها، کمک‌فنرها یا خرابی پلوس می‌تواند باعث فشار زیاد روی سیستم فرمان و در نتیجه سفت شدن آن شود. مشکلات جلوبندی به دلیل اصطکاک زیاد یا عدم تنظیم مناسب می‌تواند حرکت فرمان را سنگین کند.

علائم: صدا در هنگام عبور از دست‌انداز، انحراف فرمان

راهکار: بررسی جلوبندی و تعویض قطعات معیوب

5. کم‌باد بودن لاستیک‌ها یا تنظیم نبودن زاویه چرخ‌ها

لاستیک‌های کم‌باد یا تنظیم نبودن زاویه چرخ‌ها باعث اصطکاک بیشتر و سفتی فرمان می‌شوند. این مشکلات معمولاً به دلیل عدم توجه به نگهداری صحیح خودرو به وجود می‌آید.

علائم: کشیدن فرمان به یک سمت، ساییدگی غیرعادی لاستیک‌ها

راهکار: تنظیم باد لاستیک‌ها و انجام میزان فرمان

6. خرابی تسمه هیدرولیک یا پارگی آن

اگر تسمه‌ای که پمپ هیدرولیک را به گردش درمی‌آورد پاره یا شل شده باشد، پمپ به درستی کار نمی‌کند و این موضوع باعث سفت شدن فرمان می‌شود.

راهکار: بررسی تسمه و تعویض در صورت نیاز

راهکارهای رفع مشکل فرمان سفت

برای رفع این مشکل ابتدا باید دلیل اصلی آن را تشخیص داد. در ادامه چند راهکار کلی و موثر را معرفی می‌کنیم:

• اگر مشکل از روغن هیدرولیک باشد، باید سطح روغن را بررسی کرده و در صورت کمبود، روغن جدید اضافه کنید.
• در صورت خرابی پمپ هیدرولیک، نیاز به تعویض یا تعمیر پمپ خواهید داشت.
• اگر سیستم فرمان برقی (EPS) دچار اختلال شود، باید ماژول EPS را با دیاگ بررسی کرده و در صورت نیاز آن را تعمیر یا تعویض کنید.
• در صورتی که مشکل از قطعات جلوبندی باشد، باید آن‌ها را مورد بازدید قرار داده و هر قطعه معیوب را تعویض کنید.
• برای تنظیم مجدد فرمان، لازم است باد لاستیک‌ها و زاویه چرخ‌ها را بررسی کرده و در صورت نیاز اصلاحات لازم را انجام دهید.
• در صورت خرابی تسمه هیدرولیک، تسمه را بررسی کرده و در صورت لزوم آن را تعویض کنید.

روش‌های پیشگیری از سفت شدن فرمان

برای جلوگیری از سفت شدن فرمان، بهتر است این نکات را رعایت کنید:

• بازدید دوره‌ای روغن هیدرولیک: چک کردن سطح روغن هیدرولیک و تعویض آن در زمان مناسب به پیشگیری از مشکلات کمک می‌کند.
• بررسی تسمه‌ها و اتصالات فرمان: بررسی و تعویض تسمه‌ها و اجزای سیستم فرمان در دوره‌های زمانی مشخص، از خرابی جلوگیری می‌کند.
• تنظیم مرتب باد لاستیک‌ها: لاستیک‌های کم‌باد می‌توانند فشار زیادی به سیستم فرمان وارد کنند.
• مراجعه دوره‌ای به تعمیرگاه برای سرویس سیستم فرمان: برای اطمینان از عملکرد صحیح سیستم فرمان، بهتر است هر چند وقت یکبار خودرو را به تعمیرگاه برده و سیستم فرمان را بررسی کنید.
• رانندگی نرم و جلوگیری از فشار ناگهانی به فرمان: رانندگی با دقت و احتیاط، فشار کمتری به سیستم فرمان وارد می‌کند.

پاسخ به سوالات متداول

آیا رانندگی با فرمان سفت خطرناک است؟

بله، کنترل خودرو دشوار شده و احتمال تصادف بالا می‌رود.

فرمان خودرو فقط در حالت توقف سفت می‌شود، علت چیست؟

احتمالاً مشکل از پمپ هیدرولیک یا کمبود روغن است.

فرمان برقی ماشینم ناگهانی سفت شد، چه کنم؟

در صورت روشن شدن چراغ EPS، حتماً با دیاگ بررسی شود.

نتیجه‌گیری

سفت شدن فرمان خودرو یک مشکل جدی است که نباید نادیده گرفته شود. این مسئله نه تنها می‌تواند باعث کاهش کنترل راننده شود بلکه نشانه‌ای از یک خرابی فنی است. با شناخت علل مختلف این مشکل و استفاده از راهکارهای کاربردی که در این مقاله ارائه شد، می‌توانید هم از بروز این مشکل جلوگیری کنید و هم در صورت وقوع، آن را سریع و مؤثر برطرف نمایید.